İntifa senedi, anonim şirketler tarafından çıkarılan ve sahiplerine belirli mali haklar tanıyan, ancak pay sahipliği ve yönetim yetkisi vermeyen bir finansal enstrümandır. Bu senetler, şirketin malvarlığına ilişkin haklar sağlar; ancak oy kullanma veya yönetimde söz sahibi olma gibi idari haklar sunmaz. İntifa senetleri, şirketin kuruluşunda emeği geçenler, alacaklılar veya şirketle ilişkili diğer kişiler lehine çıkarılabilir.
İntifa senetleri, genellikle şirketlerin finansal yapılarını desteklemek, belirli hak sahiplerini ödüllendirmek veya alacaklılarla uzlaşma sağlamak amacıyla kullanılır. Özellikle inşaat, enerji ve sanayi sektörlerindeki büyük ölçekli şirketler, uzun vadeli finansman sağlamak için bu senetlerden faydalanmaktadır. Ayrıca, halka açık olmayan aile şirketleri ve girişim sermayesi fonları tarafından da tercih edilebilir. Bu senetler, şirketin esas sözleşmesinde hüküm bulunması koşuluyla genel kurul kararı ile ihraç edilebilir. İhraç edilen senetlerin süresi sınırsız olabileceği gibi belirli bir süre ile de sınırlandırılabilir. Nama veya hamiline yazılı olarak düzenlenebilir ve bazı durumlarda devredilebilir.
İntifa Senedinin Hakları ve Kapsamı
İntifa senedi sahipleri, şirketin net kârından pay alma, tasfiye sonucunda kalan tutardan yararlanma veya yeni çıkarılacak paylardan alma hakkına sahip olabilir. Ancak bu senetler, pay sahipliği hakkı vermez; dolayısıyla intifa senedi sahipleri şirketin ortağı sayılmaz ve yönetimde söz sahibi olamazlar. Bununla birlikte, şirketin büyük ortakları veya kilit personeli, genellikle finansal hakların korunması amacıyla bu tür senetlere yönelmektedir.
İntifa senetlerinin temel özelliklerinden biri, şirket kârı ile doğrudan bağlantılı olmalarıdır. Şirket kâr elde ettiğinde, intifa senedi sahipleri genellikle esas sözleşmede belirlenen oranlar doğrultusunda kârdan pay alırlar. Kâr dağıtımı sırasında öncelik, şirketin borçları ve diğer yükümlülüklerinin yerine getirilmesine verilir. Ancak, dağıtılabilir kâr mevcutsa, intifa senedi sahipleri önceden belirlenmiş haklarını kullanarak bu kârdan faydalanabilirler. Şirketin zarar etmesi veya kâr dağıtmama kararı alması durumunda ise intifa senedi sahipleri herhangi bir ödeme alamazlar. Eğer şirket kâr elde ederse, intifa senedi sahipleri önceden belirlenen oranlarda bu kârdan pay alabilirler. Ancak şirket zarar ederse veya herhangi bir kâr dağıtımı yapmazsa, intifa senedi sahipleri gelir elde edemezler.
Ayrıca, intifa senetleri belirli koşullar altında iptal edilebilir veya geri alınabilir. Örneğin, şirketin finansal yapısının değişmesi, ortaklık yapısındaki dönüşümler veya halka arz süreci nedeniyle intifa senetlerinin iptali gerekebilir. Bu gibi durumlarda, şirket esas sözleşmesine uygun hareket etmek zorundadır.
İntifa Senedi Türleri
İntifa senetleri, şirketin finansal ve yönetsel stratejilerine bağlı olarak farklı türlerde ihraç edilebilir. Başlıca intifa senedi türleri şunlardır:
- Kurucu İntifa Senedi: Anonim şirketin kuruluşunda emeği geçen kurucu ortaklara verilen ve sadece şirketin kuruluş aşamasında ana sözleşmede belirtilmek suretiyle geçerlilik kazanan senetlerdir. Sahiplerine şirket kârından pay alma hakkı tanır; ancak yönetimde söz hakkı vermez.
- Adi İntifa Senedi: Genel kurul kararıyla veya esas sözleşmede belirtilmek suretiyle ihraç edilebilen senetlerdir. Sahiplerine belirli mali haklar tanır, ancak pay sahipliği ve yönetim hakları vermez.
- Katılma İntifa Senedi: Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tebliğleri uyarınca nakit karşılığı ihraç edilen ve sahiplerine şirket kârından pay alma, tasfiye bakiyesinden yararlanma ve yeni pay alma hakları tanıyan senetlerdir. Ortaklık hakları sağlamaz ve sahiplerine yönetimde söz hakkı vermez.
- Gelir Paylaşımına Dayalı İntifa Senetleri: Şirketin belirli gelir kaynaklarından faydalanmayı sağlayan senetlerdir. Örneğin, belirli bir yatırım projesinin gelirlerinden pay alma hakkı sağlayabilirler.
Bazı şirketler, şirket değeri ve gelir paylaşımı ile ilgili esneklik sağlamak için karma modeller de kullanabilir. Örneğin, belirli bir döneme bağlı olarak hem kâr payı hem de tasfiye bakiyesinden faydalanma hakkı tanıyan hibrit intifa senetleri oluşturulabilir.
İntifa Senetlerinin Çıkarılması ve İptali
İntifa senetlerinin çıkarılması için şirket esas sözleşmesinde ilgili hükümlerin bulunması gereklidir. Genel kurul, esas sözleşme uyarınca veya esas sözleşmeyi değiştirerek, bedeli kanuna uygun olarak yok edilen payların sahipleri, alacaklılar veya benzer bir nedenle şirketle ilgili olanlar lehine intifa senetleri çıkarılmasına karar verebilir.
Bununla birlikte, intifa senetlerinin iptal edilmesi de mümkündür. Halka arz sürecine giren şirketler, yatırımcı güvenini artırmak ve piyasa yapısını düzenlemek amacıyla kurucu intifa senetlerini iptal edebilir. Benzer şekilde, şirket yönetimi, intifa senetlerinin pay sahipleri veya yatırımcılar üzerinde olumsuz etkiler oluşturduğunu düşündüğünde, senetlerin geri alınmasına veya iptal edilmesine karar verebilir.
İntifa Senedi Sahiplerinin Hakları ve Kısıtlamalar
İntifa senedi sahiplerinin hakları, esas sözleşmede belirlenen çerçevede şekillenir. Sahip olabilecekleri başlıca haklar şunlardır:
- Şirket kârından belirli bir oranda pay alma hakkı
- Şirket tasfiye edilirse kalan varlıklardan belirli bir oran alma hakkı
- Yeni ihraç edilen hisselere öncelikli katılım hakkı
Ancak, bu haklar sınırlıdır ve şu kısıtlamalar bulunur: İntifa senetleri, hisse senetleri veya tahviller gibi geleneksel yatırım araçlarına kıyasla daha az esneklik sunar. Hisse senetleri sahiplerine oy hakkı ve yönetim etkisi sağlarken, intifa senedi sahipleri yalnızca mali haklardan yararlanabilir. Ayrıca, tahvillere kıyasla daha az güvenceye sahiptirler çünkü tahvil sahipleri belirlenen faiz ödemelerini alma hakkına sahipken, intifa senedi sahipleri yalnızca şirketin kâr elde etmesi durumunda ödeme alabilirler. Bu nedenle, intifa senetleri daha riskli bir yatırım aracı olarak değerlendirilir.
- Oy kullanma ve şirket yönetimine katılma hakkı bulunmaz.
- Şirket zarar ettiğinde veya kâr dağıtımı yapılmadığında, intifa senedi sahipleri gelir elde edemez.
- Şirketin iflası halinde, öncelikli alacaklılar ödendikten sonra kalan tutar üzerinden haklarını talep edebilirler.
Sonuç:
Bu bilgiler ışığında, intifa senetleri şirketlerin finansal yapısını destekleyen önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Şirketlerin uzun vadeli finansman stratejileri kapsamında, bu senetler özellikle kurucular, yatırımcılar ve alacaklılar için belirli mali avantajlar sunmaktadır. Bununla birlikte, intifa senetlerinin ihraç edilmesi ve kullanımı şirketin genel finansal yapısına ve stratejik hedeflerine uygun olarak dikkatlice planlanmalıdır. Mevzuata uygun şekilde düzenlenmeleri ve şirketin gelecekteki sermaye yapısını nasıl etkileyeceği detaylıca değerlendirilmelidir. Şirketlerin sürdürülebilir büyüme ve kâr dağıtım politikaları ile uyumlu olması, intifa senetlerinin etkin kullanımını artıracaktır.
İntifa senedi nedir? konusunda detaylı içerik oluşturduk yinede kafanıza takılan sorabilmek için bizi Kurumsal Şirket Hattımızdan arayabilirsiniz. 0542 645 60 29
