Hamiline, bir kıymetli evrak veya belge üzerinde belirli bir isim yazmayan ve onu elinde bulunduran kişinin hak sahibi sayıldığı bir düzenleme biçimidir. Hamiline yazılı evraklar, belgeyi fiziksel olarak elinde bulunduran kişi tarafından kullanılabilir. Sahiplik, belgeyi elinde bulundurmaya dayanır; yani evrakı kimin taşıdığı önemlidir.
Özellikle hamiline yazılı hisse senetleri, anonim şirketlerde pay sahipliğini ifade eden en yaygın kullanılan evrak türlerinden biridir. 2021 yılında yürürlüğe giren düzenlemelerle birlikte, hamiline yazılı hisse senetlerinin devri yalnızca fiziki teslimle değil, Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (MKK) bildirimle tamamlanmaktadır.
Bu rehberde, hamiline ne demek, avantajları ve dezavantajları, günümüzdeki yeri ve yasal düzenlemeler hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz.
Hamiline Yazılı Evrakların Temel Özellikleri
Hamiline yazılı evraklar, özellikle hisse senetleri, çekler ve bonolar gibi finansal belgelerde karşımıza çıkar. Aşağıda bu tür evrakların en önemli özellikleri açıklanmıştır:
- Üzerinde bir isim yazmaz: Evrak sahibinin adı belirtilmediği için, hak sahipliği yalnızca belgenin fiziksel sahipliğiyle belirlenir.
- Devir işlemi kolaydır: Fiziksel olarak teslim edilerek devredilebilir. Bu nedenle hızlı ve pratiktir.
- Anonimlik sağlar: Sahiplerin adı belgede yer almadığından, belirli bir seviyede gizlilik sunar.
- Hamiline yazılı hisse setlerinde MKK kaydı zorunludur: 2021 itibarıyla, hamiline yazılı pay senetleri MKK’ya bildirilmediği takdirde devralan kişi haklarını kullanamaz.
- Şeffaflık artırılmıştır: Hamiline yazılı hisse senetleri MKK sistemine kayıt sayesinde, daha şeffaflaşmıştır.
Hamiline Yazılı Evrakların Avantajları ve Dezavantajları
Hamiline yazılı evraklar çeşitli avantajlar sağlarken, bazı dezavantajları da beraberinde getirir.
Avantajları:
- Kolay devredilebilirlik: Elden teslim edilerek devri gerçekleştirilebilir, bu da işlemleri hızlandırır.
- Gizlilik sağlar: Belge sahibinin adı belirtilmediği için gizlilik oluşturur.
- Piyasada hızlı dolaşım: Likiditesi yüksektir ve el değiştirmesi kolaydır.
- Bürokratik işlem azdır: Nama yazılı belgelere kıyasla daha az resmi işlem gerektirir.
Dezavantajları:
- Kaybolma riski: Evrakın fiziki olarak korunması hak sahipliğinin kaybolması riskini doğurur.
- Yasal düzenlemelere tabi olması: Türkiye’de MKK’ya kayıt yapılmayan hamiline yazılı senetler, yasal hak kayıplarına neden olur.
- Ek vergisel avantaj sağlamaz: Nama yazılı senetlere kıyasla ek bir vergisel avantaj sağlamaz.
- MKK kaydı gereklidir: Hamiline yazılı senetlerin geçerli olması için Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmesi şarttır.
Hamiline Yazılı Senetlerin Günümüzdeki Yeri ve Yasal Düzenlemeler
Hamiline yazılı senetler, anonim şirketlerde hisse senedi olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Ancak, 2021 yılında yürürlüğe giren yasal düzenlemelerle birlikte, bu senetlerin MKK’ya bildirilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bu sayede, hak sahipliği daha şeffaf hale gelmiş ve devlet denetimi artmıştır.
Yeni düzenlemeler kapsamında:
- Hamiline yazılı pay senetleri MKK sistemine kaydedilmelidir.
- Devralan kişi, senedi teslim aldıktan sonra MKK bildirimi yapmazsa, hisse senedine bağlı haklarını kullanamaz.
- MKK bildirim süresi, senet devrinden itibaren en geç 5 iş günü içinde tamamlanmalıdır.
Hamiline Yazılı Pay Senetleri ile Nama Yazılı Pay Senetlerinin Farkları
| Özellik | Hamiline Yazılı Pay Senedi | Nama Yazılı Pay Senedi |
| Kayıt Durumu | Sahibinin adı belirtilmez, MKK’ya kayıt zorunludur. | Sahibi ve devri pay defterine kayıt edilir. |
| Devir Prosedürü | Senet teslimi ve MKK kaydı ile devredilir. | Ciro edilerek ve pay defterine işlenerek devredilir. |
| Vergisel Avantaj | Ekstra bir vergisel avantaj sunmaz. | Vergisel avantajlar bakımından, her iki senet arasında fark yoktur. |
| Şirket Takibi | MKK üzerinden takip edilir. | Şirketin pay defteri üzerinden takip edilir. |
| Maliyet | Hamiline yazılı hisse senetlerinde MKK referans numaraları senetler üzerine ayrı ayrı işlenmesi gerektiğinden nama yazılıya göre biraz daha maliyetlidir. | Hamiline yazılı paylara göre basım maliyeti bir miktar daha düşüktür. |
Hamiline Yazılı Pay Senetlerinde Zorunlu İçerikler
Hamiline yazılı pay senetlerinin geçerli olabilmesi için içermesi gereken zorunlu bilgiler şunlardır:
- Şirketin unvanı
- Şirketin sermayesi
- Şirketin kuruluş tarihi kuruluş sermayesi
- Tertibi ve Kaç payı içerdiği
- Hisse senedinin türü (hamiline/nama yazılı)
- Payların itibari değeri
- MKK’ya kayıt numarası
Hamiline Yazılı Hisse Senedi Devrinin Adımları
- Fiziksel Teslim: Hamiline yazılı hisse senetlerinin devri, belgenin fiziki olarak devralana teslim edilmesiyle başlar.
- MKK Kaydı: 2021 itibarıyla, hamiline yazılı pay senetlerinin devri için MKK’ya bildirim yapılması zorunludur.
- Tescil Süreci: MKK bildirimi yapıldıktan sonra, yönetim kurulu kararı alınarak ticaret siciline tescil edilir.
MKK bildirimi yapılmadan hisse devri hukuken geçerli sayılmaz ve devralan kişi pay sahipliğine bağlı haklarını kullanamaz.
Sonuç ve Öneriler
Hamiline yazılı belgeler, sahibinin adı belirtilmeden haklarını kullanmasına imkan tanıyan bir evrak türüdür. Kolay devredilebilirliği ve anonimlik sağlaması nedeniyle uzun yıllardır tercih edilmiştir. Ancak, 2021 yılında getirilen düzenlemelerle, hamiline yazılı pay senetlerinin MKK’ya kayıt edilmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu değişiklik, şirketler açısından şeffaflığı artırmış, yasal güvenliği sağlamış ve olası hukuki ihtilafları azaltmıştır.
Şirketlerin ve hissedarların hamiline yazılı hisse senetlerini kullanmadan önce avantaj ve dezavantajlarını dikkatlice değerlendirmesi önerilir. Ayrıca, devrin yasal olarak geçerli olabilmesi için MKK kaydı ve diğer düzenleyici kuralların eksiksiz yerine getirilmesi büyük önem taşır.
Hamiline ne demek? konusunda farklı soruları olan şirket yetkilisi bizi telefonla arayıp tüm sorularını telefonla ücretsiz olarak sorabilmektedir.
Kurumsal Şirket Hattımız: 0542 645 60 29
